"Nederland krijgt al het geld dat aan Griekenland is geleend terug, mét
rente", aldus
onze vorige minister van Financiën Jan Kees De Jager ruim een jaar
geleden. "Daar ga ik absoluut van uit."
Met het nieuwe kabinet Rutte 2 hebben we ook een nieuwe minister van
Financiën: Jeroen Dijsselbloem. Hij zette vorige week zijn handtekening
onder een nieuwe tranche Europese noodleningen aan Griekenland ter waarde
van ruim 43 miljard euro.
En daarnaast krijgen de Grieken nog wat leuke extraatjes. Zo boekt de Europese
Centrale Bank (ECB) de winsten die ze op Griekse obligaties maakt aan
Griekenland over. De looptijd van Griekse leningen is verlengd en daarnaast
hoeft over een bedrag van 130 miljard eurode komende tien jaar geen rente
betaald te worden.
Kosten hiervan voor de Nederlandse belastingbetaler? Ongeveer een miljard
euro.
Onze minister-president Mark Rutte – die eerder nog stelde dat er geen cent
extra naar de Grieken zou gaan – lijkt het allemaal prima te vinden. "Er
is voorkomen dat besloten zou worden tot het afschrijven op bestaande
schulden", aldus
de premier.
Geen garantie terugbetaling
Dat niet besloten is tot afschrijving, betekent natuurlijk niet dat
Griekenland leningen straks netjes terug betaalt. "Je krijgt niet meer
geld terug door schulden maar niet kwijt te schelden", stelde
Coen Teulings, directeur van het Centraal Planbureau (CPB). Een vrij logisch
inzicht, dat kennelijk niet bij iedereen wil doordringen.
Teulings noemt het voor de Nederlandse belastingbetaler "vervelend"
wanneer straks miljarden euro's op Griekenland moeten worden afgeboekt. Waar
het eerder vooral banken waren die Griekse obligaties bezaten - en daarop
soms flinke winsten hebben geboekt - zijn het nu de Europese overheden die
straks voor de verliezen mogen opdraaien.
Als het aan de ECB en het Internationale Monetaire Fonds (IMF) ligt, wordt de
helft van de Griekse schuld kwijtgescholden. In dat geval kost dat de
Nederlandse belastingbetaler miljarden euro's extra. Dit lijkt overigens een
vrij waarschijnlijk scenario. Iets anders verwachten is naïef, ondanks alle
mooie praatjes en beloftes van politici.
Griekenland vs Nederland: publiek vs privaat
Hoe ingewikkeld de Europese schuldenproblematiek onderhand ook is, in essentie
zijn het gewoon de inwoners van een land die hun schulden moeten afbetalen.
En zo bezien is er eigenlijk amper verschil tussen publieke en private
schuld.
Griekenland heeft, zoals bekend, een torenhoge overheidsschuld, maar private
schuld is er amper. Met Griekenland vergeleken kent Nederland een kleine
overheidsschuld, maar onze private schulden zijn daarentegen enorm - onze
hypotheekschulden behoren zelfs tot de hoogste ter wereld.
Sterker, tellen we beide bij elkaar op, dan kent Nederland per saldo zelfs een
hogere schuldquote dan Griekenland. In die zin past Nederland toch enige
bescheidenheid.
Jonge huizenbezitters de pineut
Meer specifiek zit het probleem vooral bij jonge huizenbezitters. Jonge
huizenbezitters van zeg rond de dertig die rond het jaar 2000 of daarna
feitelijk één huis voor de prijs van twee kochten, zijn als het ware private
Griekenlandjes in het klein.
Ze hebben extreem hoge hypotheekschulden, weinig tot geen vermogen of
financiële buffers, karige pensioenvooruitzichten en werken steeds vaker op
basis van tijdelijke in plaats van vaste contracten. Dit
overzicht van de Nederlandsche Bank geeft aardig weer, wat er aan de
hand is.
Terwijl de ouders van jonge huizenbezitters het gezin vaak prima met één
salaris draaiende konden houden, hebben de dertigers van nu in veel gevallen
toch echt twee banen nodig om de rekeningen überhaupt te kunnen betalen. Dit
ondanks hun vaak hogere opleiding - die overigens relatief gezien steeds
minder waarde heeft, in een globaliserende informatie- en interneteconomie.
Er hoeft deze dertigers maar iets tegen te zitten - bijvoorbeeld (de
onvermijdelijke) normalisering
van huizenprijzen - en zonder 'bail out' (van bijvoorbeeld hun vaak wel
vermogende babyboomouders) zijn ze binnen de kortste keren compleet
failliet.
Dergelijke gezinnen - de nieuwe armen – zijn financieel gezien tikkende
tijdbommen. Opvallend genoeg lijken weinigen dit vooralsnog te willen
inzien. Blijkbaar geloven veel Nederlandse huiseigenaren, net als onze
politici, nog altijd in sprookjes.
Hendrik Oude Nijhuis heeft zich jarenlang verdiept in de strategieën van 's
werelds beste beleggers en is tevens oprichter van warrenbuffett.nl
over de beleggingsstrategie van Warren Buffett. Deze column is niet bedoeld
als individueel advies tot het doen van beleggingen.
Lees ook:
Z24 Tools: download gratis het boek 'Leer beleggen als
Warren Buffett'
Meer
artikelen van Hendrik Oude Nijhuis
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl